Mục lục bài viết:
1. Khả năng
thanh toán của doanh nghiệp là gì?
2. Tại sao
cần đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp?
3.
Các chỉ số đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp
3.1.
Hệ số khả năng thanh toán tổng quát
3.2.
Hệ số khả năng thanh toán hiện thời
3.3.
Hệ số khả năng thanh toán nhanh
3.4.
Hệ số khả năng thanh toán tức thời
3.5.
Hệ số khả năng thanh toán lãi vay
3.6.
Hệ số khả năng chi trả ngắn hạn
4.
Lưu ý khi đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp
5. Sự khác biệt giữa tình hình thanh toán và thanh khoản của doanh nghiệp
________________________________________
1. Khả năng thanh toán của doanh nghiệp là gì?
Khả năng thanh toán của doanh nghiệp là năng lực về tài chính mà
doanh nghiệp có được để đáp ứng nhu cầu thanh toán tất cả các khoản nợ ngắn và
dài hạn cho các cá nhân, tổ chức có quan hệ cho doanh nghiệp vay hoặc nợ.
Một doanh nghiệp có khả năng thanh toán cao, chứng tỏ doanh nghiệp
có năng lực tài chính tốt, đảm bảo khả năng chi trả tốt các khoản nợ của doanh
nghiệp.
Nếu khả năng thanh toán thấp, điều đó cho thấy doanh nghiệp gặp
vấn đề về tài chính và có nhiều rủi ro dẫn đến mất khả năng thanh toán trong
tương lai. Về lâu dài, nếu doanh nghiệp không thể thanh toán các khoản nợ, có
thể dẫn đến việc phá sản.
2. Tại sao cần đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp?
Đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp giúp các đối tượng
quan tâm biết được tình hình tài chính của doanh nghiệp, từ đó đưa ra các
phương án quản trị hay đầu tư, cho vay thích hợp:
- Tình
trạng tài chính tốt: Chứng tỏ doanh nghiệp hoạt
động hiệu quả, đảm bảo khả năng thanh toán các khoản nợ, năng lực tài
chính cao giúp doanh nghiệp có nhiều cơ hội phát triển.
- Tình
trạng tài chính xấu: Cho thấy doanh nghiệp hoạt
động kém hiệu quả, các khoản nợ có thể không được đảm bảo chi trả đúng hạn.
Từ đó làm giảm uy tín doanh nghiệp và có thể dẫn đến phá sản nếu doanh
nghiệp mất khả năng thanh toán.
Việc đánh giá tình hình tài chính, khả năng thanh toán của một
doanh nghiệp là rất quan trọng. Từ những đánh giá đó, các giải pháp sẽ được đưa
ra nhằm cải thiện tình hình:
- Với
nội tại doanh nghiệp: Thấy được tiềm năng cũng
như nguy cơ trong quá trình thanh toán những khoản nợ của doanh nghiệp để
từ đó có những biện pháp cải thiện dòng tiền, xử lý kịp thời các vấn đề
khi khả năng thanh toán thấp.
- Với
nhà đầu tư, nhà cung cấp, ngân hàng: Đánh
giá doanh nghiệp đó có khả năng trả các món nợ khi tới hạn không. Từ đó,
xem xét đưa ra các quyết định đầu tư, hợp tác, cho vay để tránh rủi ro cao
nhất.
3. Các chỉ số đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp
Một doanh nghiệp chỉ có thể tồn tại nếu nó đáp ứng được các nghĩa
vụ thanh toán đến hạn, đặc biệt là các khoản nợ ngắn hạn.
Nhóm chỉ số dùng để đánh giá khả năng thanh toán của một doanh
nghiệp gồm có 6 chỉ số chính. Dựa vào kết quả của các chỉ số, ta có thể
nhìn ra năng lực tài chính của doanh nghiệp đó có đang tốt hay không.
3.1. Hệ số khả năng thanh toán tổng quát
Để đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp, chúng ta cần
chú ý đến hệ số khả năng thanh toán tổng quát. Hay còn gọi là hệ số khả năng
thanh toán hiện hành. Chỉ số này phản ánh tổng quát nhất năng lực thanh toán của
doanh nghiệp trong ngắn và dài hạn.
- Công
thức tính:
Hệ số khả năng thanh toán tổng quát = Tổng tài sản/Nợ phải trả
Hệ số khả năng thanh toán tổng quát (Htq) thể hiện:
- Htq
>2: Phản ánh khả năng thanh toán của
doanh nghiệp rất tốt, tuy nhiên hiệu quả sử dụng vốn có thể không cao và
đòn bẩy tài chính thấp. Doanh nghiệp sẽ khó có bước tăng trưởng vượt bậc.
- 1≤
Htq <2: Phản ánh về cơ bản, với lượng tổng
tài sản hiện có, doanh nghiệp hoàn toàn đáp ứng được các khoản nợ tới hạn.
- 0
≤ Htq<1: Thể hiện khả năng thanh toán của
doanh nghiệp thấp, khi chỉ số càng tiến dần về 0, doanh nghiệp sẽ mất dần
khả năng thanh toán, việc phá sản có thể xảy ra nếu doanh nghiệp không có
giải pháp thực sự phù hợp.
3.2. Hệ số khả năng thanh toán hiện thời
Hay còn gọi là hệ số khả năng thanh toán ngắn hạn, Tỷ lệ thanh
khoản hiện thời, Hệ số thanh toán hiện hành… .
- Công
thức tính:
Hệ số khả năng thanh toán hiện thời = Tài sản ngắn hạn / Nợ ngắn hạn
Hệ số này cần được đánh giá dựa vào tỷ số trung bình của các
doanh nghiệp trong cùng ngành. Ngoài ra, căn cứ quan trọng để đánh giá là so
sánh với hệ số khả năng thanh toán hiện thời ở các thời điểm trước đó của doanh
nghiệp.
Hệ số khả năng thanh toán hiện thời (Hht) thể hiện:
- Hht
thấp, đặc biệt <1: Thể hiện khả năng trả
nợ của doanh nghiệp yếu, là dấu hiệu báo trước những khó khăn tiềm ẩn về
tài chính mà doanh nghiệp có thể gặp phải trong việc trả các khoản nợ ngắn
hạn. Khi Hht càng dần về 0, doanh nghiệp càng mất khả năng chi trả, gia
tăng nguy cơ phá sản.
- Hht
cao (>1): Cho thấy doanh nghiệp
có khả năng cao trong việc sẵn sàng thanh toán các khoản nợ đến hạn. Tỷ số
càng cao càng đảm bảo khả năng chi trả của doanh nghiệp, tính thanh khoản ở
mức cao. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tỷ số quá cao chưa chắc phản
ánh khả năng thanh khoản của doanh nghiệp là tốt. Bởi có thể nguồn tài
chính không được sử dụng hợp lý, hay hàng tồn kho quá lớn dẫn đến việc khi
có biến động trên thị trường, lượng hàng tồn kho không thể bán ra để chuyển
hoá thành tiền.
3.3. Hệ số khả năng thanh toán nhanh
Để đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp, các nhà quản
trị cũng cần biết được hệ số thanh toán nhanh của doanh nghiệp đó. Hệ số này
còn được gọi là tỷ lệ thanh toán nhanh... . Trong tỷ số này, hàng tồn kho
sẽ bị loại bỏ, bởi lẽ trong tài sản lưu động, hàng tồn kho được coi là loại tài
sản có tính thanh khoản thấp hơn. Tỷ số thể hiện khả năng thanh toán của doanh
nghiệp mà không cần thực hiện thanh lý gấp hàng tồn kho.
- Công
thức tính:
Hệ số thanh toán nhanh = (Tài sản ngắn hạn - Hàng tồn kho) / Nợ ngắn
hạn
Tỷ số thanh khoản nhanh (Hnh) thể hiện:
- Hnh
< 0,5: Phản ánh doanh nghiệp đang gặp khó
khăn trong việc chi trả, tính thanh khoản thấp.
- 0,5<Hnh<1: Phản
ánh doanh nghiệp có khả năng thanh toán tốt, tính thanh khoản cao.
3.4. Hệ số khả năng thanh toán tức thời
Hay còn gọi là tỷ lệ thanh toán bằng tiền, chỉ số thanh toán tiền
mặt,... Tỷ số này nhằm đánh giá sát hơn tình hình thanh toán của doanh nghiệp
- Công
thức tính:
Tỷ số khả năng thanh toán tức thời = (Tiền + các khoản tương
đương tiền) / Nợ ngắn hạn
Tiền và các khoản tương đương tiền ở đây bao gồm tiền mặt, tiền
gửi ngân hàng, tiền đang chuyển, các khoản đầu tư chứng khoán ngắn hạn và các
khoản đầu tư ngắn hạn khác có thể dễ dàng chuyển đổi thành tiền trong thời hạn
3 tháng mà không gặp rủi ro lớn.
Hệ số này đặc biệt hữu ích khi đánh giá tính thanh khoản của một
doanh nghiệp trong giai đoạn nền kinh tế đang gặp khủng hoảng (khi mà hàng tồn
kho không tiêu thụ được, các khoản phải thu khó thu hồi). Tuy nhiên, trong nền
kinh tế ổn định, dùng tỷ số khả năng thanh toán tức thời đánh giá tính thanh
khoản của một doanh nghiệp có thể xảy ra sai sót. Bởi lẽ, một doanh nghiệp có một
lượng lớn nguồn tài chính không được sử dụng đồng nghĩa do doanh nghiệp đó sử dụng
không hiệu quả nguồn vốn.
3.5. Hệ số khả năng thanh toán lãi vay
Hay còn gọi là Tỷ lệ thanh toán lãi vay hay Hệ số thanh toán lãi
nợ vay. Hệ số phản ánh khả năng thanh toán lãi tiền vay của doanh nghiệp cũng
như mức độ rủi ro có thể gặp phải của các chủ nợ.
- Công
thức:
Hệ số khả năng thanh toán lãi vay = Lợi nhuận trước lãi vay và
thuế / Lãi vay phải trả trong kỳ
Hệ số khả năng thanh toán lãi vay là một trong những chỉ tiêu mà
bên cho vay (ngân hàng) rất quan tâm khi thẩm định vay vốn của khách hàng. Do
đó, chỉ số này ảnh hưởng rất lớn đến xếp hạng tín nhiệm và lãi suất vay vốn của
doanh nghiệp. Việc đảm bảo trả lãi các khoản vay đúng hạn cũng thể hiện hiệu quả
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tốt và ngược lại.
3.6. Hệ số khả năng chi trả ngắn hạn
Hay còn gọi là hệ số khả năng chi trả bằng tiền, hệ số tạo tiền,...
- Công
thức:
Hệ số khả năng chi trả bằng tiền = Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt
động kinh doanh / Nợ ngắn hạn bình quân
Hệ số khả năng chi trả ngắn hạn phản ánh khả năng thanh toán của
doanh nghiệp ở trạng thái động, do dòng tiền lưu chuyển thuần từ hoạt động kinh
doanh được tạo ra trong kỳ mà không phải số dư tại một thời điểm. Hệ số này sẽ
giúp các nhà quản trị đánh giá khả năng hoàn trả nợ vay đến hạn từ bản thân hoạt
động kinh doanh mà không có thêm các nguồn tài trợ khác của doanh nghiệp.
4. Lưu ý khi đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp
Việc đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp có ý nghĩa rất
lớn đối với không chỉ bản thân doanh nghiệp đó, mà còn giúp các nhà đầu tư, nhà
cung cấp, ngân hàng,... đưa ra được các quyết định đầu tư, cho vay phù hợp.
- Với
bản thân doanh nghiệp:
So sánh giữa khả năng thanh toán với nhu cầu thanh toán trong từng
giai đoạn. Từ đó, đưa ra các chính sách phù hợp để đáp ứng nhu cầu và khả năng
tài chính hiện tại như đầu tư, huy động vốn, mở rộng quy mô,...
- Với
chủ đầu tư, nhà cung cấp, ngân hàng:
So sánh giữa khả năng thanh toán của doanh nghiệp với toàn
ngành, với các thời điểm trong quá khứ, từ đó đưa ra các quyết định hợp tác, đầu
tư phù hợp.
5. Sự khác biệt giữa tình hình thanh toán và thanh khoản của
doanh nghiệp
Việc sử dụng cả hai bộ tỷ số tính thanh khoản và khả năng thanh
toán để có được bức tranh toàn cảnh về sức khỏe tài chính của một doanh nghiệp,
tuy nhiên vẫn có một vài điểm khác giữa 2 loại tỷ số:
- Khả năng
thanh khoản thể hiện khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn bằng tài sản
lưu động.
- Khả năng
thanh toán đề cập đến khả năng của một công ty trong việc trang trải tất cả
các nghĩa vụ tài chính của mình, cả trong ngắn hạn và dài hạn, việc mất khả
năng thanh toán sẽ dẫn đến việc phá sản của một doanh nghiệp.
- Khả năng
thanh toán và tính thanh khoản đều quan trọng như nhau, và các công ty có
năng lực tài chính lành mạnh vừa có khả năng thanh toán vừa có khả năng
thanh khoản ổn định. Tuy nhiên, cả hai tỉ số đều thể hiện việc chậm trễ
trong thanh toán các khoản nợ có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng cho
doanh nghiệp. Do đó, việc duy trì một tỷ lệ thanh khoản và thanh toán phù
hợp là việc vô cùng cần thiết để giữ vững sức khỏe tài chính của một doanh
nghiệp.
Chúng tôi khuyến nghị nhà đầu tư cần tìm hiểu rõ về khả năng trả nợ của tổ chức phát hành cũng như điều khoản điều kiện của loại hình đầu tư trước khi quyết định đầu tư. Nhà đầu tư nên lựa chọn tổ chức phát hành và đơn vị tư vấn uy tín, tìm kiếm nguồn thông tin minh bạch. Nhà đầu tư có thể liên hệ để nhận tư vấn tại www.nguyenduchau.asia
-------------------------------------------------------
NGUYỄN ĐỨC HẬU |True Wealth
Người dí theo lý tưởng đẹp
· Phone: 0989.48.2347 (zalo/whatsapp)
· Website: www.nguyenduchau.asia
· Tiktok: https://www.tiktok.com/@nguyenduchau.asia
· CLB Doanh nhân: https://zalo.me/g/lweahk430
· Diễn Đàn Đầu Tư: https://zalo.me/g/ljfbsq628
